Vluchten, vechten of bevriezen, dat zijn de keuzen die prooidieren hebben als ze worden geconfronteerd met direct levensgevaar. Volgens Peter Levine, ontwikkelaar en expert op het gebied van traumaverwerking, geldt dit ook voor mensen in een traumatische situatie. Maar in tegenstelling tot dieren, die de lichamelijke spanning van een levensbedreigend moment weer snel kunnen afleggen en hun leven hervatten, slagen wij mensen daar niet altijd in. Vaak zet de spanning zich vast in ons lichaam en uit die zich vervolgens in slapeloosheid, angstgevoelens, concentratiestroonissen, prikkelbaarheid of woedeuitbarstingen. Zo ontwikkelt zich het Post Traumatisch Stress Syndroom (PTSS).
Somatic Experiencing gaat er vanuit dat traumaverschijnselen eerder biologisch dan psychologisch zijn en daarom het best op een lichaamsgerichte manier kunnen worden behandeld. Somatic experiencing kan ingezet worden bij ontwikkelingstrauma (b.v. verwaarlozing, misbruik of liefdeloze opvoeding) en shocktrauma (b.v. geweld, auto-ongeluk, verkrachting, operaties, natuurrampen, getuige zijn van trauma)
Larry Heller heeft zich binnen de S.E. gespecialiseerd op ontwikkelingstrauma in combinatie met de karaktertypes. Trauma is als een inwendige dwangbuis die ontstaat wanneer een overweldigende ervaring bevroren raakt in de tijd. Het verstikt het ontvouwen van ons wezen, terwijl het alle pogingen om vooruit te komen in het leven onderdrukt. Het laat ons de verbinding met onszelf, met anderen, met de natuur en de ziel verliezen. Als een (hulpeloos)kind overweldigd word door bedreiging raakt het bevroren in angst. Helaas heeft ieder kind, hoe zorgvuldig en beschermend de ouders ook zijn geweest, hier in meerdere of mindere mate mee te maken gehad.
Als deze “verwonding” geen aandacht krijgt, kun je hier nog jaren lang last van houden en is het alsof je een stukje van je levensenergie kwijt bent. Door te leren luisteren met compassie naar de informatie en signalen van je eigen lichaam, kan er een veilige bedding ontstaan om de bevroren energie te bevrijden en weer heel te worden.